تأثیر شبکه های اجتماعی بر روزنامه نگاری و روش های کاهش آن

امروزه خبرها به سرعت باد تازه می شوند. هنوز خبر فاجعه نیس فرانسه در صدر است که کودتا در ترکیه روی سرخط خبرگزاری ها و شبکه های اجتماعی قرار می گیرد. بخشی از گزارش ها و خبرها بر پایه آنچه شهروند خبرنگاران تولید می کنند، منتشر می شود. برخی دیگر نیز نتیجه چیزی است که روی شبکه های اجتماعی قرار می گیرد. از آنجاکه هر دو این فضاها با استانداردهای روزنامه نگاری و انتشار خبر فاصله دارند، هرچه اخبار بیشتر و با سرعت بالاتری در اختیار مردم قرار می گیرند، نگرانی بابت صحت وسقم آنها نیز بیشتر می شود.

دوره تأثیر شبکه های اجتماعی بر روزنامه نگاری

با وجودی که به نظر می رسد در دوره تأثیر شبکه های اجتماعی بر روزنامه نگاری و رسانه های رسمی کم وکمتر شده است، اما با توجه به گستردگی و تأثیر شبکه های اجتماعی بر روزنامه نگاری و حضور روزنامه نگاران به مراتب مهم تر شده است. اینکه سوژه اشتباهی بارهاوبارها ریتوییت شود، آن قدر خطرناک است که نه فقط اهمیت روزنامه نگاری را کمتر نمی کند که نقش پررنگ تری به آن می دهد.

هنگامی که با خبری مواجه می شویم نخست از خود می پرسیم آیا این پدیده درواقع رخ داده است؟ آیا منبع خبر موثق بوده؟ و درنهایت اینکه آیا ما قسم خورده ایم از آن استفاده کنیم و به آن اهمیت دهیم؟ درواقع اینجاست که روزنامه نگاری حرفه ای از روزنامه نگاری شهروندی منفک می شود. اینکه در مطلب منتشرشده یک خبرگزاری رسمی یا روزنامه اطمینان وجود دارد و به آنچه در شبکه های اجتماعی منتشر می شود، نمی توان به سادگی اطمینان کرد.

روش های کاهش تأثیر شبکه های اجتماعی بر روزنامه نگاری

در بسیاری موارد در شبکه های اجتماعی دیده شده از عکسی در جای دیگری استفاده شده یا خبر به کل کذب بوده است. باید این نکته را در نظر داشته باشیم هنگام انتشار سریع اخبار، دقت و صحت تحت تاثیر قرار می گیرد. اما چگونه می توان بر این معضل غلبه کرد؟ درواقع این نوشته می کوشد روش هایی را برای راستی آزمایی آنچه در شبکه های اجتماعی منتشر می شود، به دست دهد.

فهرستی از منابع قابل اعتماد داشته باشید

روزنامه نگاران آزاد، خبرنگاران، منابع رسمی، خبرگزاری ها و شهروندخبرنگاران لازم است فهرستی از اکانت های منابعی را همراه خود داشته باشند تا بتوانند صحت وسقم خبرهای فوری را با آنها چک کنند. به هرحال، اینکه خبری از چند منبع بررسی شود، مطمئن تر است. در بسیاری از شبکه های اجتماعی استفاده از هشتگ ها می تواند دسترسی ما به ابعاد گوناگون یک خبر در رسانه های مختلف را ساده تر کند.

شک کنید

درباره هر آنچه در شبکه های اجتماعی می بینید صرف نظر از اینکه چه کسی آن را منتشر کرده یا منبع خبر کیست، شک کنید. هنگامی که خبری در شبکه ای مانند توییتر منتشر می شود، وسوسه باورکردن و بازنشر آن بسیار شدید است. با این حال، در چنین شرایطی مهم این است آرام باشیم و منابع دیگر را بررسی کنیم. با بررسی و مقایسه اخبار گوناگون است که می توانیم تا حدی درباره صحت خبر منتشرشده مطمئن شویم.

کذب بودن خبر را چگونه تشخیص دهیم؟

برای تشخیص قلابی یا کذب بودن خبر می توان به برخی سایت ها رجوع کرد. در منابع انگلیسی سایت های چک دسک و اسنوپز می توانند مفید باشند. درباره مکان ها و تشخیص درستی آنها می توان از گوگل مپ استفاده کرد. ویکی مپیا نیز ابزاری قابل اتکا به حساب می آید. برای تشخیص تاریخ و زمان نیز راه های متعددی وجود دارد. یکی دیگر از روش هایی که می توان صحت یک خبر را سنجید، استفاده از امکان هایی است که وضع هوا را در جغرافیای موردنظر نشان می دهند. درباره تشخیص هویت یک فرد نیز همه امکان های موجود در شبکه های اجتماعی را چک کنید. فیس بوک، لینکدین و… می توانند منابع خوبی برای چک کردن پروفایل افراد باشند.

     دقیق باشید

در وقایعی مانند بلایای طبیعی و حوادث تروریستی بهتر است درباره تعداد آسیب دیدگان، مجروحان و کشته شدگان دقیق باشیم و درباره گزارش کردن این تعداد کمی وسواس نشان دهیم.

  بارها دوباره خوانی کنید

هنگامی که واقعه ای رخ می دهد و ما به عنوان شهروند خبرنگار از آن مطلع می شویم، این وسوسه با ماست که فورا آن را روی شبکه های اجتماعی بفرستیم. اما واقعیت این است در این لحظات احتمال خطای ما بسیار بالاست. بهتر است متن موردنظر بارهاوبارها خوانده و بعد روی شبکه های اجتماعی فرستاده شود. گاهی اوقات خطاهایی که بابت انتشار سریع اخبار رخ می دهد به سختی قابل تصحیح هستند.

ضبط کنید

بهتر است همراه آنچه درباره واقعه در دست دارید، فایلی از صدای ضبط شده همراه خود داشته باشید. شما درباره آنچه منتشر می کنید، مسئول هستید و بهتر است صدای منابع خبری تان را داشته باشید.
منبع: مگ ایران