آموزش اصول خبرنگاری و خبر نویسی ( ۳ )

در بخش های نخست این نوشتار درباره اهمیت خبر و خبرگزاری در جامعه، عناصر خبر، اصول خبر نویسی، قواعد تیتر نویسی، قواعد لید نویسی، عوامل خبر، صفات خبرنگار، مفاهیم اساسی در خبر نویسی و … مطالبی بیان شد. در این بخش مباحث مختلف آموزش اصول خبرنگاری و خبر نویسی را ادامه می دهیم.

گزینش گری خبر:

کسانی که در تحریریه رسانه های خبری در فرایند تهیه گزینش و ارائه پیام های خبری فعالیت دارند، دروازه بان خبر می گویند مدل دیوید وایت.

روزنامه یا هر رسانه خبری نمی تواند خبر تمام رویدادهایی را که توسط خبرگزاری ها مخابره شده یا خبرنگاران تهیه کرده اند، چاپ و نشر کند بنابر این انتخاب از تلکس های خبری و ارسال شده توسط خبرنگاران برای تهیه گزارش از یک رویداد واقعی در جهت تأمین نیاز خبری مخاطبان می باشد. یعنی بر اساس ارزش خبری گزینش می کنیم و به دست مخاطب می رسانیم.

به دست مخاطب می رسه

N

دروازه بانی

M

N1

N2

N3

N4

N1

N2

N3

N4

M

گزینشگری

مدل وستلی و مک لین

X1

X2

X3

X4

.XN

انواع خبر

اخبار انحصاری: شامل اخباری است که برای اولین بار به وسیله خبرنگار تهیه می شود و قبل از آنکه خبرنگاران رقیب به آن دست یابند منتشر می گردد.

اخبار معمولی و عادی:  اخبار ضروری روز را می گویند که هر روز طبق معمول روزانه توسط خبرنگاران تهیه می شود و به چاپ می رسد تکرار این اخبار به دلیل برخی از حوادث و وقایع مورد علاقه خوانندگان می باشد مثل اخبار مربوط به سینما و تأتر – برنامه های رادیو و تلویزیون

اخبار ابتکاری: اگر روزنامه ها اخبار انحصاری و ابتکاری تهیه نکنند بین آنها هیچ تمایزی وجود ندارد به همین دلیل خبرنگاران تلاش می کنند در تهیه اخبار ابتکارات جدیدی به کارببرند و با انتشار اخبار غیر قابل انتظار، خوانندگان بیشتری را جلب کنند اخبار ابتکاری همیشه جنبه استثنائی دارد و محصول استعداد و کوشش و تلاش خبرنگار می باشد.

تعریف لید خبر

چکیده مهم ترین مطلب که در پارگراف اول آمده است. (چهل کلمه می باشد)

نگارش لید خبری کار بسیار مهم می باشد که خبرنگار باید فوراً خواننده را در جریان مهم ترین قسمت رویداد قرار دهد.

اصول نگارش لید:

۱– لید باید چکیده مهم ترین مطلب را به صورت مشخص و معلوم بیان کند.

۲– از نوشتن مطالب مبهم در لید باید خودداری کرد.

۳– مطالب جزئی در لید نباید نوشته شود.

۴– لید خبر باید حاوی یک یا حداکثر دو جمله باشد.

۵– در نوشتن لید نباید تعداد کلمات از حدود ۴۰ کلمه بیشتر باشد.

۶– لید نباید با زمان یا مکان شروع شود مگر این که زمان و مکان اهمیت ویژه ای داشته باشد.

انواع لید

– لید بر اساس عناصر خبر: ۱- که ۲- چه ۳- کی ۴- خبر ۵- چگونه ۶- کجا

– که: با معرفی شخص شروع می شود. مثال: گورباچوف رهبر شوروی دیروز موافقت خود را برای برچیدن قدرت های بزرگ از جانب شوروی در خارج از خاک کشور اعلام کرد.

– لید کجا: محل وقوع واقعه را بیان می دارد. مثال: جاده رامهرمز بهبهان به علت بارندگی های ۴۸ ساعت گذشته در استان خوزستان و جاری شدن سیل در چند نقطه جاده مسدود شد.

لید کی: زمان وقوع واقعه را بیان می دارد. مثال: از ساعت ۶ صبح فردا طرح محدود ترافیک در مرکز تهران به مورد اجرا در می آید.

لید چرا: یا دلیل رویداد مثال: به منظور تبادل فرهنگی و عرضه فرهنگ پر بار اسلامی نخستین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب با حضور کشورهای مختلف به ویژه کشورهای اسلامی در سال آینده در تهران برگزار خواهد شد.

لید چه: یا موضوع رویداد مثال: انفجار کپسول در شرکت ایران گاز شعبه بندرعباس علاوه بر آتش سوزی و خسارت مالی دو کارگر را کشت و ۷ تن را به شدت مجروح کرد.

لید چگونگی: رویداد: با تأسیس دوره جدید آموزش پزشکی کمبود ۲۰ هزار پزشک در کشور برطرف خواهد شد و دیگر نیاز به رفتن به کشورهای خارج نمی باشد.

– لید بر اساس موضوع خبر :

۱– لید یک موضوعی:

لید مستقیم- لید عمقی- لید تشریحی – لید سؤال- لید نقلی- لید تمثیلی- لید ادبی

– لید مستقیم: لیدی است که خبر به صورت ساده و مستقیم و بدون ابهام می باشد.

– لید عمقی: برای خبرهای پیچیده به کار می رود مانند: خبرهای سیاسی واقتصادی برای روشن شدن مطالب

– لید تشریحی: نویسنده یا خبرنگار سعی دارد با تحریک احساسات خواننده را به خود جلب کند. مثل: گاز گرفتگی سال گذشته موجب خفه شدن شده بود یا دیدن بچه دوقلو که شبیه قورباغه می باشد.

– لید سؤال: با طرح یک سؤال حس کنجکاوی خواننده را تحریک می کند مثل: مردم تهران بی صبرانه منتظرند تا بدانند دولت برای جلوگیری از شیوع بیماری وبا در پایتخت چه تصمیمی اتخاذ می کند.

– لید نقلی: استفاده کردن از نقل قول مستقیم از یک شخصیت مثل: من به طرف چوبه دار می روم ولی به همه مردم بگوئید که بی گناهی را به خطای ناکرده مجازات می کنند این آخرین گفته ی محکومی بود که سحرگاهان امروز در زندان به دار مجازات آویخته شد.

– لید تمثیلی: لیدی است که با ضرب المثل به کار برده می شود استفاده از اشعار و ضرب المثل

– لید ادبی: از یک اندیشه فلسفی یا ادبی استفاده می شود. مثال: در زندگی ملت ها هم مثل افراد لحظاتی از هوشیاری پیش می آید که یکباره بافت زندگی آینده آنان را زیر و رو می کند و تار وپود هستی ایشان را رنگ و روی دیگری می دهد.

۲– لید چند موضوعی:

لید چند خبری- لید فهرستی- لید مرتبط یا مقایسه ای- لید متراکم- لید تاریخی

– لید مرتبط یا مقایسه ای: رابطه علت و معلول را در لید تأکید دارد و این که یکی از آنها نتیجه دیگر می باشد. مثال: به دلیل سیل آمده در شهر گیلان هزاران نفر کشته شد.

– لید متراکم: چند مسئله با درجه اهمیت تقریباً مساوی کنار هم قرار می گیرد. مثل : دوازده نفر کشته یا ۵۰ میلیون خسارت

– لید فهرستی: در این نوع لید موضوعات متعدد ولی دارای اهمیت مساوی نوشته می شود مثال: فروش میوه در پیاده روها ممنوع گردید- ماهی جنوب از روز شنبه با نرخ ارزان تر به مردم فروخته می شود.

– لید چند خبری: لیدی است برای چند خبر متفاوت که حداقل از یک جهت دارای وجه اشتراک هستند.

– لید تاریخی:

منبع: پایگاه خبری البرز گلستان

گردآوری‌شده توسط شبکه پذیرش آگهی