مدیریت سازمان بر اساس ارزش ها

مدیریت سازمان بر اساس ارزش ها مى تواند راهنماى بسیار خوبى جهت رشد و ادامه حیات سازمان  ها در شرایط کنونى کسب و کار باشد، این چنین سازمان هایى ارزش هاى محورى خود را تغییر نمى دهند.

در زمانى که همه چیز در حال تغییر است، به آسانى مى توان فکر کرد که قوانین بنیادین کسب و کار نیز به سرعت تغییر خواهند یافت، ارزش هاى محورى سازمان و مدیریت سازمان بر اساس این ارزش ها مى تواند راهنماى بسیار خوبى جهت رشد و ادامه حیات سازمان  ها در شرایط کنونى کسب و کار باشد، این چنین سازمان هایى به عنوان واکنش در برابر تغییرات محیطى، ارزش هاى محورى خود را تغییر نمى دهند. بلکه در صورت لزوم سعى مى کنند محیط خود یا ساختارهاى قبلى خود را تغییر دهند، تا بتوانند ارزش هاى سازمان خود را حفظ نمایند، سازمان هایى که رفتارشان حاصل تصمیم و انتخاب آگاهانه خودشان و مبتنى بر ارزش هاست نه ثمره اوضاع و شرایط – که واکنشى مبتنى بر احساس است- آنها سازمان هایى عامل، موثر و مسئولیت پذیرند.

ارزش هاى سازمانى:

قالب ارزش هاى محورى سازمان(core value)  اصول اعتقادى دیرپا و اساسى یک سازمان است که باعث رشد و نمو افراد در گروه مى شود. ارزش هاى محورى یک سازمان به عنوان اصول راهنماى جاویدان به هیچ توجیهى نیاز ندارند و براى افراد درون سازمان ارزش و اهمیت ذاتى دارند و مى توانند به عنوان مبنایى براى تدوین سیاست قرار گیرند. حتى با تکیه بر آنها، مى توان شیوه رفتار روزانه کارکنان و مبناى تصمیم گیرى ها در محل کار را مشخص نمود.

سازمان ها باید به هنگام برنامه ریزى هاى بلندمدت، ارزش هاى محورى مشخص شده خود را رعایت کنند و به هنگام ارزیابى عملکرد، تصمیماتى را که در این زمینه مى گیرند بر پایه ارزش هاى محورى خود بگذارند. ارزش ها شعار هر روزه اى هستند که احساس خوبى به کارکنان مى بخشند، ارزش هاى سازمانى، جنبه اخلاقى منافع سازمانى مى باشند و علاوه بر همگانى بودن، شخصى نیز هستند.

شایان ذکر است ارزش هاى محورى سازمان در واقع ارزش هاى محورى کارکنان آن سازمان مى باشند. زیرا که افراد به منزله روح سازمان بوده، به آن زندگى و پویایى مى بخشند.

برخى از ارزش هاى محورى سازمان ها عبارتند از:

• اجتماعى بودن
• اقتدار
• آموزش
• انجام کار با کیفیت
• امنیت و آسایش خاطر
• پیشرفت شغلى
• حریم
• خلاقیت
• خلوص
• اعتقاد به دین
• مهارت و دانایى
• شناخت
• صلاحیت و شایستگى
• کارایى
• علاقه و اشتیاق
• نظم
• کسب شهرت
• محترم دانستن خود و دیگران
• کیفیت ارتباطات
• محل کار به منزله خانه
• رقابت
• خدمات همگانى و عمومى

سازمان ها بسته به نوع دیدگاه و شرایط محیطى خود اقدام به تعیین ارزش هاى محورى خود مى نمایند. سازمان ها غالباً بین ۳  الى ۵ ارزش را انتخاب مى نمایند ولیکن باید در تعیین ارزش هاى محورى خود بسیار دقت و حساسیت داشته باشند. زیرا پایه شهرت یک سازمان بر اساس کارهاى روزانه افراد مى باشد.

شهرت سازمان – که ارتباط مستقیمى با ارزش هاى منتخب آن دارد – مى تواند بر مبناى صداقت سازمان، رعایت اصول کیفیت محصولات یا خدمات (مشترى مدارى) و یا … باشد.

–  مدیریت بر اساس ارزش ها ((management by vlues)) در مدیریت بر مبناى ارزش ها طرح ها، تصمیمات و عملیات در سازمان بر اساس ارزش ها هدایت و رهبرى مى گردند.

توجه به این نکته ضروریست که این سازمان ها نیستند که مدیریت بر اساس ارزش ها را موثر مى سازند، بلکه

کار کارکنان است که این تاثیر را ایجاد مى کند. آنچه موجب مى گردد مدیریت بر اساس ارزش ها موثر واقع شود آن است که تعیین ارزش ها و عمل بر اساس آنها یک عمل انسانى است.

اولین گام در به کارگیرى مدیریت بر اساس ارزش ها در یک سازمان، پذیرش خالصانه فلسفه آن توسط عموم است.

کارکنان باید ایمان بیاورند که مدیریت بر اساس ارزش ها ( mbv) از جالب ترین موضوعات براى سازمان در طى زمان مى باشد.

فرایند مدیریت سازمان بر اساس ارزش ها شامل سه مرحله مى باشد:

مرحله اول: مدیریت بر اساس ارزش ها – (MBV) مشخص نمودن پیام و ارزش ها (تعیین ارزش ها ):

براى رسیدن به ارزش هاى محورى، یک سازمان مى بایست از افراد کلیدى آن سازمان در مورد باورهاى ایشان

به عنوان عضوى از خانواده سازمان خود، سئوال نمایید. یک راه تشخیص ارزش هاى محورى برگزارى جلسات

مباحثه با حضور کلیه کارکنان کلیدى یک سازمان مى باشد.

راه دیگر بمباران مغزى افراد با ارزش هاى محورى بالقوه مى باشد تا بدین ترتیب اذهان ایشان براى شناسایى ارزش هاى محورى اصیل خود در سازمان آماده تر شود.

مرحله دوم مدیریت بر اساس ارزش ها– (MBV) ارتباط برقرار کردن به طور موثر:

پس از تعیین پیام و ارزش هاى سازمان، مى بایست آنها را با تمام ذى نفعان سازمان در میان بگذارید و در نهایت تمام توجه خود را به عملکرد ها و رفتارهاى سازمانى معطوف کنید تا مطمئن شوید که آنها با مقاصد اعلام شده، الویت ها و اهداف جنبى مطابقت دارند، این مهم از طرق مختلفى قابل انجام است از جمله:

-۱ گفتگو کردن در مورد پیام و ارزش ها به هنگام وقوع رخدادها در سازمان (جلسات، جشن ها و … ).

-۲ گفتگو کردن در مورد پیام و ارزش ها از طریق موارد ارتباطى (پوسترها، بروشورها، کارت ها و …)

-۳ گفتگو کردن در مورد پیام و ارزش ها از طریق مکانیزم هاى رسمى ارتباطى (روزنامه و …)

-۴ گفتگو کردن در مورد پیام و ارزش ها از طریق کارهاى غیر رسمى ارتباطى نظیر ثبت سرگذشت ها، پیام هاى پستى، تلفنى، اى میل و … (کتابچه داستانهاى موفقیت).

مرحله سوم مدیریت بر اساس ارزش ها  -( MBV)  همسو کردن کارهاى روزانه با ارزش ها:

فلسفه فرایند همسو کردن، تعریف کردن و دوباره تعریف کردن ارزش ها و اهداف و سپس وارد کردن آن در  اعمال روزانه، بطوریکه براى آدمى حقیقتاً داراى معنا باشد و همچنین براى اشخاص، اصول و تعهداتى را به بار آورد که انسان در پى پرورش آنهاست و بدانیم که وقتى کارکنان عادى در جهت ارزش هاى مشترک همسو و در یک پیام مشترک متحد شوند کارهاى خارق العاده اى انجام مى دهند.

رهبران سازمان جهت موفقیت در همسو کردن کارهاى روزانه با ارزش ها، سه دسته کار و فعالیت بایستى به انجام رسانند:

فعالیت های همسو کردن کارهاى روزانه:

-۱ کارهاى ساختارى

مدیریت و پیشرفت استراتژیک: در همه جنبه هاى تدوین، اجرا و ارزیابى استراتژى ها و به هنگام تصمیم گیرى

در این زمینه ها باید ارزش هاى محورى رعایت شوند و مورد توجه قرار گیرند.

سیستم ها و فرایندهاى سازمانى: همه طرح ها، تصمیمات و عملیات در سازمان بر اساس ارزش ها هدایت و رهبرى مى گردند.

جایزه دادن و قدردانى کردن: ایجاد مکانیزم انگیزشى با محوریت رعایت ارزش ها توسط کارکنان و واحدهاى مختلف سازمان.

-۲ کارهاى گروهى

تمرین موثر اعضا در رعایت و بکارگیرى موثر ارزش ها در فعالیت هاى روزانه.

فرایندهاى گروهى.

مسائل رفاهى تیمى گروهى

-۳ کارهاى فردى

خود مدیریتى و خودسازى اعتقاد و التزام عملى و شخصى به ارزش ها.

حل کردن مسائل و تصمیم گیرى با معیار ارزش ها.

تمرین هاى رهبرى در هدایت کارکنان سازمان نسبت به توجه بر ارزش ها.

نتیجه گیرى:

در شرایط کنونى که سازمان ها عمدتاً در وضعیت عدم قابلیت اطمینان، تصمیم گیرى مى نمایند و تکنولوژى هاى جدید و بدیع بسرعت جلوه مى کنند، صحنه و عرصه حیات و حرکت سازمان ها مه آلودتر، طوفانى تر و پر تلاطم تر خواهد شد، در چنین اوضاعى سازمان ها هر لحظه نیاز به معیارها و اصولى ثابت جهت شناسایى مسیر درست از مسیر نادرست دارند.

ارزش هاى واقعى سازمان، معیار مطمئن تصمیم سازى ها هستند. ارزش هاى واقعى یک سازمان به عنوان اصول راهنماى جاویدان به هیچ توجیهى نیاز ندارند و براى افراد درون سازمان ارزش و اهمیت ذاتى دارند. در سازمان هاى ارزش مدار، همه طرح ها، تصمیمات و عملیات در سازمان بر اساس ارزش ها هدایت و رهبرى مى گردند.

منبع : نشریه پرتو