آموزش اصول خبرنگاری و خبر نویسی ( ۴ )

در سه بخش نخستین درباره اهمیت خبر و خبرگزاری در جامعه، عناصر خبر، اصول خبر نویسی، قواعد تیتر نویسی، قواعد لید نویسی، عوامل خبر، صفات خبرنگار، مفاهیم اساسی در خبر نویسی، گزینش گری خبر، انواع خبر، لید خبر، اصول نگارش لید، انواع لید و … مطالبی ارائه شد. در این بخش مباحث مختلف آموزش اصول خبرنگاری و خبر نویسی را ادامه می دهیم.

گزارش نویسی(رپرتاژ):

یکی از شاخه های روزنامه نگاریست و شاید بتوان گفت یکی از بخش های روزنامه نگاری به حساب می آید در گزارش مجموعه ای از خبر محاسبه در خود گزارش داریم در نتیجه گزارشگر کسی است که کار گزارش نویسی و خبرنویسی وارد باشد هر گاه واقعه ای جنبه نمایشی و توضیفی داشته باشد در یک صحنه تصویری مثل رژه، مسابقات ورزشی و غیره خبرنگار به عنوان ناظر جریان حضور دارد و به جای مردمی که نمی توانسته در آن واقعه حضور داشته باشد به جای آنها می بیند و می شنود و برای مردم به طور دقیق و روشن بیان می کند پس گزارش نویسی یک خبر تصویری وتوصیفی می باشد و کسانی که واقعه را می خوانند محیط وقوع رویداد را تصور کرده و می ببیند او مانند یک تماشاگر است نه یک تماشاگر عادی بلکه باید او با چشم های نکته بین خود در صف مقدم قرار گیرد.

مراحل عملی تهیه گزارش تحقیقی:

۱– تهیه موضوع: توسط خبرنگار یا سر دبیر موضوع مشخص می شود.

۲– مطالعه روی موضوع تعیین شده: شناخت منطقه محل و فردی که گزارش می خواهیم تهیه کنیم.

۳– گفتگو با مردم: در موضوع تحقیقی مردم جایگاه بالائی دارند چون برای مردم می نویسیم و در نقاط مختلف با مردم مصاحبه شود با طبقات مختلف مردم صبحت شود شغل های مختلف و نظرات مختلف در نظر گرفته شود.

۴–گفتگو با کارشناسان: به گزارش تحقیقی فقط جنبه علمی می دهد.

۵– گفتگو با مسئولان: کسانی که به عنوان مسئول آن قسمت هستند.

۶– اظهار نظر گزارشگر: باید حد و مرز گزارشگر مشخص باشد و با نظر دیگران ادغام نشود.

۷– نتیجه گیری:

الف- عده ای معتقداند که باید یک جمع بندی از مطالب خود داشته باشند و یک نتیجه گیری از مشکل و بهترین راه حل را ارائه بدهند.

ب- خوانندگان باید در مورد نتیجه گیری آنها اظهار نظر کنند و بیننده و خواننده را به فکر و اندیشه وا دارند.

خصایص یک گزارش خوب

۱– مشخص کردن محور اصلی گزارش

۲– ایجاد تصویر کلی از موضوع گزارش در ذهن که دارای یکپارچگی و پیوستگی باشد.

۳– حفظ وحدت موضوع در گزارش یعنی اگر درباره جنگ صحبت می شود فقط درباره جنگ باشد و از موضوعات دیگری به کار برده نشود

۴– تسلط در تشریح، توصیف و تجسم موضوع گزارش به توانائی گزارشگر بستگی دارد.

۵– رعایت اصل کمی و کیفی گزارش (موضوع گزارش پر محتوی و مختصر باشد که مخاطبان بتوانند نتیجه خوبی بگیرند طوری نباشد که مردم خسته شوند و از خواندن ادامه منصرف شوند.

۶– رعایت اصل بازگوئی در گزارش بازگو کننده تمام مسائل و موارد باشد که شامل نظرات مردم یا هر کس دیگر

۷– عدم پیش داوری: نباید پیش داوری کند

۸– بی طرفی در گزارش

۹– کشاندن خواننده به طرف موضوع

۱۰–توجه به خواستگاه خوانندگان ونیاز های اساسی آنان

۱۱–گزارش باید معلومات خواننده را بالا ببرد.

۱۲–شناخت آداب و رسوم جامعه و سنت های جامعه را بشناسیم و در گزارش به کسی توهین نکینم

 

تعریف خبر: اعلام و بیان وقایع جالب زندگی اجتماعی و نقل عقاید و افکار عمومی است.

تعریف تفسیر یا اظهار نظر: عبارت است از قضاوت و اظهار نظر عقاید افراد درباره وقایع اجتماعی

تعریف تشریح: بیان مفضل و شرح عناصر عینی و چگونگی واقعه را آشکار می سازد.

تفاوت خبر، تفسیر و تشریح

خبر: در خبر نباید و هیچ حقی نداریم در آن دخل و تصرف کنیم بلکه عین واقعه را باید بیان کنیم و یک خبرنگار باید وقایع را بی طرفانه بدون غرض دیدنی ها و شنیدنی ها را منتقل کند.

تفسیر: مفسر یا نویسنده درباره رویدادی که احتمالاً خبر آن جداگانه منتشر شده اظهار نظر می کنند و در نوشته هایش استنباط، اندیشه و قضاوت شخصی خود را بیان می کند می تواند از نظریه دیگران که مورد قبول اوست استفاده کند. در تفسیر نویسنده ممکن است موضوعی را رد یا از آن حمایت کند به طور کلی تفسیر در رده بندی مقاله های روزنامه نگاری قرار می گیرد و نظر نویسنده در مورد یک رویداد است و در آن به عنصر خبری چرا پاسخ داده می شود.

تشریح خبر: منظور بیان مفصل و مشروح عناصر عینی و واقعه یک رویداد که خبرنگار حقی ندارد نظرات شخصی خود را در آن بیان کند در واقعه به عناصر چرا و چگونه تواماً پاسخ می گوید.

تیتر

مهم ترین پیام خبر به طور خلاصه و فشرده و به منظور ترغیب خواننده برای خواندن لید و متن را تیتر گویند.

اصول و قواعد نگارش تیتر:

۱– باید ساده و روان باشد

۲– باید روشن و دقیق باشد

۳– باید با متن خبر تطبیق کند

۴– بایدخلاصه مهم ترین مطلب خبر باشد

۵– باید زنده و جاوید و حالت داینامیک (Dynamic) داشته باشد.

۶– باید با شرح خبر تناسب باشد

۷– باید مستقل از خبر باشد

۸– نباید کلمات تکراری داشته باشد

۹– باید با حداقل کلمه حداکثر معنی و مفهوم را بیان کند

۱۰–تیتر باید تأثیر ایجاد شده اش با تأثیر مورد نظر تطبیق کند

۱۱–از نوشتن تیترهای منفی باید اجتناب کند

۱۲–از نوشتن تیترهای سوالی باید خودداری کرد

۱۳– انتخاب فعل مناسب کلمه موفقیت در نگارش تیتر است.

۱۴–از نوشتن حرف اضافه در ابتدای تیر باید خود داری کرد.

۱۵–فعل بکار رفته در تیتر باید از افعال معلوم باشد.

اجزای تیتر را تعریف کنید:

تیتر نویس به منظور ایجاد جذابیت و افزایش کنش ظاهری مطلب به غیر از تیتر اصلی تیترهای دیگری را با حروف کوچک تر در بالا و پایین تیتر اصلی می نویسد.

روتیتر: تیتری است بالای تیتر اصلی نوشته می شود.

خلاصه تیتر: حروف تیترهای خلاصه از انواع تیترهای دیگر کوچک تر بوده برای مشخص کردن آن از ستاره یا دایره سیاه استفاده می شود و گاهی در درون کادر قرار می گیرد.

میان تیتر: معمولاً در وسط خبرهای طولانی برای تفکیک بکار می رود.

سبک های خبر: خبرنگاران باید بعد از شناختن خبر و جمع آوری اطلاعات، مطالب را در قالب بسته بندی های جذاب به مخاطبان ارائه دهد و پس او قدر جذاب تر و محتوای آن پربارتر باشد شمار مشتریان و میزان تأثیرش بیشتر می شود و بر عکس

ویژگی های سبک هرم وارونه یا معکوس:

۱– مهم ترین مطلب در ابتدا قرار می گیرد ۲- مؤثرترین و کارآفرین ترین روش انتقال اطلاعات ۳- کم ارزش ترین در انتها قرار می گیرد ۴- در زمان خواندن روزنامه بین ۲۰ تا ۶۰ دقیقه بیشترین حجم خبر را به خواننده منتقل می کند..

مزایای استفاده از سبک هرم وارونه در سبک خبر نویسی:

۱– در ابتدا خلاصه مهم ترین مطلب قرار می گیرد ۲- زمان کمتری برای دریافت مطلب لازم است ۳- خواننده را خسته نمی کند ۴- حس کنجکاوی خواننده را تحریک می کند ۵- خواننده را به خواندن خبر ترغیب می کند ۶- کار دبیران و سر دبیران را راحت می کند ۷- متن خبر بر پایه ارزش مطالب تنظیم می گردد. ۸- کار فنی و ماکت بندی را ساده می کند.

معایب سبک هرم وارونه:

۱– احتمال دارد خواننده را از خواندن بقیه خبر باز دارد.

۲– به علت خلاصه شدن ممکن است برخی از اطلاعات از متن حذف شود.

۳– در بعضی از موارد مخصوصاً در مورد خبرهای طولانی آنچه در ابتدا گفته می شود دوباره در متن خبر تکرار می گردد.

۴– اعمال نظر خبرنگار در این نوع سبک زیاد است.

سبک تاریخی:

۱– مطالب بر اساس ارزش آنها نوشته نمی شود.

۲– مطالب همانطور که اتفاق افتاده باید بیان شود.

۳– برای مطالب خبری روز مناسب نیست در تهیه مقالات و گزارش تحقیقی می شود مورد استفاده قرار گیرد در جملات هفتگی استفاده از آن قابل قبول تر است.

مزایای استفاده از سبک تاریخی:

۱– مطالب کامل تر بیان می شود.

۲– اعمال نظر خبرنگار در دخل و تصرف و برجسته کردن مطالب کمتر است.

معایب سبک تاریخی:

۱– زمان بیشتری برای دریافت مهم ترین مطلب لازم است.

۲–خواننده را خسته می کند.

۳– از لحاظ تیتر نویسی و ماکت بندی کار را مشکل می کند.

۴– ترغیب خواننده به خواندن خبر با توجه به میزان کم سوادان کمتر است.

سبک بازگشت به عقب: مطالب از نو به سمت کهنه نوشته می شود یعنی آخرین خبر در ابتدا گفته می شود و سوابق امر در انتها آورده می شود.

سبک تشریحی: این شیوه از نگارش نسبت به سبک های دیگر کاربرد کمتری دارد و در خبرهای طولانی استفاده می شود پس از ذکر هر قسمت از خبر اطلاعات تکمیلی ارائه می شود این اطلاعات می تواند سابقه خبر اطلاعات شخصی خبرنگار که موجب روشن شدن مطلب شود.

سبک پایان شگفت انگیز: سبکی که لید ندارد قسمت های مختلف خبر طوری تنظیم می شود که به قسمت جذاب و شگفت انگیز و شیرین خاتمه یابد و در واقع خبر در قسمت انتهایی برای مخاطبان گشوده می شود این شیوه نگارش برای خبرهای کوتاه مناسب است.

ادامه دارد …

منبع: پایگاه خبری البرز گلستان

گردآوری‌شده توسط شبکه پذیرش آگهی