۸ الزام رونق تولید که باید مورد توجه قرار گیرد

با توجه به اهمیت موضوع اقتصاد، سال ۱۳۹۸ نیز در ادامه سا ل هاى قبل، توسط رهبر معظم انقلاب به عنوان « رونق تولید »
نامگذارى شد. اما اجراى شعارهای اقتصادی و از جمله آن ها « رونق تولید » به الزامات و بسترهایى نیاز دارد. الزاماتى که باید مورد توجه تمام نهادها، ارگان ها و تک تک افراد جامعه باشد.

در این یادداشت ۸ الزام رونق تولید مورد توجه قرارگرفته است.

۸ الزام رونق تولید

-۱تحقق رونق تولید وظیفه همگان است

برخى به اشتباه تصور مى کنند که اجراى طرح های اقتصادی و شعارهای سال تنها وظیفه قوه مجریه است درحالى که این شعارها یک دیدگاه است که به تمام نهادها و قوا مربوط مى شود و تمام بخش ها باید در تحقق آن تلاش کنند. به همان اندازه که قوه مجریه در تحقق آن نقش دارد، قوه قضاییه و مقننه نیز نقش دارند. البته با توجه به این که قوه مجریه اداره امور اجرایى کشور را برعهده دارد، نقش راهبردى ترى در این بخش دارد.

-۲ نهادینه کردن فرهنگ تولید ملى

نکته دیگرى که نادیده گرفته مى شود این است که وقتى مى گوییم رونق تولید باید نهادینه شود، به این معناست که تولید به عنوان مسئله اصلى کشور تمام سیاست ها، برنامه ها و نگاه ها را به سمت خود جلب کند. این که چرا تولید در کشور ما در طول دهه هاى اخیر به میزان قابل قبولى رشد نکرده است، دلایل مختلفى دارد که یکى از مهم ترین آنها توجه نکردن بخش هاى مختلف و مردم به آن است. تمام نهادها و بخش هاى حاکمیت و همچنین مردم باید در جهت نهادینه کردن فرهنگ تولید ملى و مصرف کالاهاى داخلى تلاش کنند و این موضوع به یک فرهنگ تبدیل شود.

-۳ افزایش بازدهى بخش تولید

مسئله پایین بودن بازدهى تولید یکى دیگر از مواردى است که مانع جذب سرمایه کافى به این بخش شده است. با وجود تلاش هاى انجام شده هنوز بازدهى تولید نسبت به سایر بخش هاى اقتصادى پایین تر است و همین موضوع باعث شده است که سرمایه گذاران به این بخش توجه نکنند. بنابراین باید در ابتدا بازدهى بخش رونق تولید در مقایسه با سایر بخش ها قابل رقابت شود.

-۴تأثیر پذیری تولید از شوک های خارجی و داخلی

مشکلاتى که از سال هاى قبل ایجاد شده نیز یکى از نکاتى است که تاثیر زیادى بر بخش تولید داشته است. در دوره قبل شوک هایى به اقتصاد ایران وارد شد که همچنان اثر آن قابل مشاهده است. دراین سال ها شوک خارجى تحریم آثار منفى زیادى بر اقتصاد ایران داشت ولى تنها عامل منفى نبود چون که در کنار آن شوک هاى داخلى نیز وجود داشت. براى مثال یکى از این شوک هاى داخلى افزایش چند برابرى نرخ ارز بود.

در سایر کشورها زمانى که نرخ ارز به یکباره ۱۰ درصد افزایش مى یابد اقتصاد آن کشور فلج مى شود. درحالى که در کشور ما نرخ ارز به یک باره با رشد ۳۰۰ درصدى روبه رو شد و آثار زیا نبارى بر اقتصاد ملى برجاى گذاشت که همچنان این آثار منفى ادامه دارد. علاوه براین رشد چند برابرى قیمت انرژى در سال هاى گذشته یکى دیگر از شوک هاى داخلى بود که رونق تولید را با مشکل روبه رو کرد.

-۵ توجه به ساختار نظام بانکی

از مشکلات دیگرى که رابطه مستقیمى با تولید دارد، ساختار بانکدارى ایران است. در دنیا به شکل عمده بانک ها ضمن حفظ منافع خود در خدمت تولید هستند.
ولى در ایران نظام بانکى این گونه نیست. وقتى که نرخ تورم درسال هاى اخیر کاهش یافته و تک رقمى شده، همچنان برخى از بانک ها در پشت پرده نر خ هاى سود بسیار بالاترى نسبت به تورم جارى به سپرده گذاران مى پردازند و همین عامل موجب شده که سرمایه گذاران به جاى ورود به عرصه تولید دارایى خود را در بانک ها سپرده گذارى کنند. برهمین اساس براى رونق تولید نیازمند یک جراحى بزرگ در نظام بانکى کشور هستیم.

-۶ توجه ویژه به پدیده قاچاق

نکته دیگرى که باید به آن توجه کرد وظیفه اى است که برخى از نهادها در راستاى حمایت از تولید دارند. براى مثال پدیده قاچاق که رابطه مستقیمى با تولید ملى دارد، باید با ریشه یابى و رهگیرى کالاهاى قاچاق، مبادى ورودى و عاملان آن از بین برود تا تولیدکننده با خیال آسوده به تولید بپردازد. درواقع تا قاچاق ریشه کن نشود رونق تولید نیز ممکن نخواهد بود. در کنار آن نظام مالیاتى کشور نیز باید به طور کامل در خدمت تولید باشد و در زمانى که با رکود روبه رو هستیم، تولیدکنندگان مشمول معافیت هاى مالیاتى شوند.

-۷ توجه به نظام تأمین اجتماعی

براى رونق تولید و اشتغال نظام تأمین اجتماعى کشور نیز باید اصلاح شود. این نظام باید به گونه اى عادلانه باشد که منافع کارفرما و کارگر را به شکل توأمان حفظ کند. چون که منافع کارگر با کارفرما به هم گره خورده و از هم جدا نیست.

-۸ توجه ویژه به مزیت هاى اقتصادى کشور از دیگر مواردى است که باید در رونق تولید مد نظر قرارگیرد. هم اکنون مزیت اصلى کشور در بخش کشاورزى است. ایران در تولید بسیارى از محصولات کشاورزى جایگاه ویژه اى در جهان دارد که مى توان در جهت صادرات آن را تقویت کرد. درمجموع باید به صنایعى توجه شود که کاربرهستند و به نیروى کار بیشترى نیازدارند که کشاورزى یکى از بهترین آنهاست.

امرالله امینى- اقتصاددان

منبع: نشریه کار و کارآفرینی